Szanowny Pan
Andrzej Kraśnicki
Prezes Zarządu Polskiego Komitetu Olimpijskiego
ul. Wybrzeże Gdyńskie 4
01-531 Warszawa
Szanowny Panie Prezesie,
W imieniu polskiego środowiska podróżników i eksploratorów wyrażamy nasze głębokie zaniepokojenie objęciem patronatem przez Polski Komitet Olimpijski wyprawy Marcina Gienieczki na Biegun Południowy. Jesteśmy zdania, że instytucja reprezentująca ruch olimpijski, skupiony wokół zasad fair play, nie może wspierać osób, które swoimi działaniami rażąco naruszają zasady uczciwości.
Wiosną i latem 2015 roku Marcin Gienieczko podjął się przebycia w poprzek Ameryki Południowej siłą własnych mięśni. Największym i najtrudniejszym etapem tej podróży miało być przepłynięcie Amazonki. Pokonania tej rzeki Polak miał dokonać samotnie, w jednoosobowej łodzi, płynąc na trasie ok. 5 500 km. Przedsięwzięcie to zakończyło się we wrześniu 2015 roku, zaś sam Gienieczko ogłosił sukces swojego przedsięwzięcia. Jego spływ największą rzeką świata zgłoszony został do dorocznej nagrody „Kolosy”, przyznawanej za największe polskie dokonania eksploratorskie. Zgłoszono go także do Księgi Rekordów Guinnessa jako najdłuższy rejs kanadyjką w historii. Polski Komitet Olimpijski objął wydarzenie swoim patronatem i relacjonował je na swojej stronie internetowej.
Krótko po ich otrzymaniu wyszły na jaw fakty, które przekreślają dorobek tej wyprawy:
- Według zeznań peruwiańskiego przewodnika, Gadiela Sancheza Rivery, płynął on razem z Marcinem Gienieczką niemal połowę trasy. Główny zainteresowany starannie przemilczał ten fakt w opisach swojej wyprawy.
- Przemilczał również fakt, że w trakcie rejsu otrzymywał pomoc od asystującej mu, wynajętej łodzi motorowej.
- Dane z nadajnika GPS, który dokumentował przebieg wyprawy, wskazują, że przynajmniej na jednym odcinku Gienieczko i jego łódź byli holowani przez łódź motorową, co również przemilczał sam zainteresowany. (1)
Wszystkie te fakty dyskwalifikują wyczyn Polaka jako rekord, gdyż nie był od dokonany samotnie. Spowodowało to, że Biuro Rekordów Guinnessa usunęło informację o rekordzie ze swojej strony internetowej (2). 6 grudnia Kapituła nagrody Kolosów odebrała Marcinowi Gienieczce wyróżnienie, stwierdzając, iż sam zainteresowany „zgłaszając swoją wyprawę do Kolosów, świadomie wprowadził Kapitułę w błąd co do istotnych okoliczności jej przebiegu” (3). Dowody na oszustwo przedstawiły także magazyn „Canoe & Kayak” (4) oraz portal eksploratorów pythom.com (5).
Pomimo udowodnienia mu kłamstwa, Gienieczko nie zrezygnował z twierdzenia, że rekord pobił. Posługuje się przy tym certyfikatem przyznanym mu przez firmę nie będącą w żadnym razie przedstawicielstwem Guinness World Records w Polsce. Stał się także autorem szeregu oszczerstw, skierowanych wobec dziennikarzy oraz podróżników, którzy krytycznie przyglądali się jego wyprawie i wydobyli na światło dzienne powyższe fakty (6). Na koniec – karygodnie nadużył zaufania swoich sponsorów oraz organizacji patronujących temu wydarzeniu, nie dotrzymując danych obietnic i wykorzystując projekty charytatywne (zbiórka funduszy dla hospicjum dziecięcego) do nagłaśniania projektów komercyjnych.
Nie był to przypadek odosobniony. Podobne kontrowersje towarzyszyły kilku poprzednim wyprawom Gienieczki, takimi jak spływ kanadyjską rzeką Mackenzie lub trawers Australii. Sam Gienieczko dokonał także plagiatu, przypisując sobie autorstwo cudzych zdjęć (poszkodowanym był polski fotograf Marek Arcimowicz) oraz wykorzystując w swoich artykułach, bez podania źródła, fragmenty książek Ryszarda Kapuścińskiego (7).
Naszą pasją jest poznawanie i pokazywanie świata takim, jakim w rzeczywistości jest. Podróże i wyczyny polskich podróżników są niezwykle wysoko oceniane w świecie, czego dowodem jest wyróżnienie „Człowieka Roku” przyznane przez magazyn National Geographic Aleksandrowi Dobie, za przepłynięcie kajakiem Atlantyku i nominacja do tego samego tytułu dla Krzysztofa Starnawskiego, za rekordowe nurkowania jaskiniowe. Niestety, działania osób takich jak Marcin Gienieczko podważają dorobek polskiego środowiska podróżniczego. Manipulacje pojedynczej osoby negatywnie odbijają się też na wizerunku tych, którzy swoje dokonania relacjonują rzetelnie. Jesteśmy przekonani, że przedstawianie naszych dokonań może być pełne i uczciwe – lub nie powinno być go wcale. Od dziesiątek lat obowiązuje wśród nas zasada zaufania, która każe ufać słowu polskiego podróżnika, żeglarza czy alpinisty. Niedopuszczalne jest wprowadzanie opinii publicznej, mediów i sponsorów w błąd co do przebiegu wypraw. Te zasady zostały przez Marcina Gienieczkę złamane.
Uważamy, że taka osoba nie może reprezentować w świecie naszego kraju. Co więcej, uważamy za nieporozumienie sytuację, w której znana i poważana instytucja, jaką jest PKOl, wspiera swoim autorytetem osobę, łamiącą reguły uczciwości i działającą wbrew zasadzie fair play, której hołduje Pana Komitet. Apelujemy do Pana, jako prezesa PKOl o nie firmowanie przedsięwzięć Marcina Gienieczki nazwą Komitetu.
Bardzo nie chcemy, aby sprawa ta nadszarpnęła zaufania, jakim obdarzani są polscy podróżnicy. Wyczyny, których dokonuje się w imię rekordów i wygórowanych ambicji, stają się karykaturą prawdziwej eksploracji. Do tego nie chcemy i nie możemy dopuścić. Wyznajemy zasadę całkowitej prawdomówności o tym, czego dokonaliśmy – zarówno w powodzeniu, jak i porażce. Ostatecznie tylko prawda ma wartość.
PODPISANI:
Dawid Andres (laureat „Kolosa”)
Anna Andrzejewska
Marek Arcimowicz (fotograf „National Geographic”)
Jurek Arsoba
Magdalena Badowska
Dominik Bac
Szymon Belka
Romuald Bielecki
Kinga Bielejec
Jan Bochenek – laureat Kolosa
Kamil Bodziony
Ada Borkowska
Grzegorz Brzóska
Andrzej Budnik
Sylwia Bukowicka (himalaistka, zdobywczyni dwóch 8-tysięczników)
Andrzej Busza
Konrad Busza
Magdalena Chalka
Piotr Chmieliński (pierwszy zdobywca Amazonki)
Paweł Cywiński
Bożydar Demianowicz
Aleksander Doba (2-krotnie przepłynął Atlantyk kajakiem, Człowiek Roku „National Geographic”, laureat Superkolosa)
Marcin Dobas (fotograf „National Geographic”)
Paweł Drozd, (PR "Trójka")
Michał Dzikowski
Jan Faściszewski
Arkady Paweł Fiedler
Lech Flaczyński (laureat Kolosa, członek Rady „Kolosów”)
Wojciech Flaczyński
Mikołaj Golachowski (polarnik)
Paulina Gostomczyk
Jakub Górnicki
Daria Grzybowska i Marcin Grzybowski
Tomasz Grzywaczewski
Wojtek Gubała
Marcin Hanke
Maja Hawranek
Piotr Horzela
Anna Jaklewicz
Tomasz Jakubiec
Marcin Jamkowski
Janusz Janowski (dyrektor festiwalu „Kolosy”)
Beata Kaczmarska
Tamara Kanecka
Karolina Kania
Irek Kapler
Łukasz Kasperek
Łukasz Kędzierski
Kinga Kępa
Kamila Kielar
Paweł Kilen (laureat Kolosa)
Anna Olej-Kobus i Krzysztof Kobus
Michał Kochańczyk
Robert Konopka
Renata Koper
